Eenden, ganzen en zwanen worden van oudsher door mensen gehouden. In het begin zal het vooral vanwege dons, eieren en vlees zijn geweest, later sierden ze vooral slotgrachten en parkvijvers. En er zijn natuurlijk prachtig gekleurde soorten bij. Mandarijneend, roodhalsgans en zwarte zwaan zijn stuk voor stuk juweeltjes. Soms ontsnappen deze parkvogels en kunnen zich in het wild handhaven.
Het meest bekende voorbeeld is de nijlgans. In 1967 broedde het eerste paartje in het wild en de populatie is nu tot meer dan 5000 paar gegroeid. Vogelaars halen de neus op voor dit soort vogels. Ze zijn niet van wilde oorsprong en “tellen daardoor niet”. Dit lot onderging ook de casarca, een soort die nauw verwant is aan onze bergeend. De vogel heeft een goudoranje lijf en wittige kop. Mannetjes hebben een zwarte halsring.
De casarca broedt van nature rond het middellandse zeegebied en op de Aziatische steppen. Natuurlijk bestond er een kleine kans dat een vogel uit die gebieden tijdens een zwerftocht in Nederland zou belanden. Toch werd algemeen aangenomen dat een vogel in een Hollandse polder afkomstig was van de uit gevangenschap ontstane populatie. Ook de groep casarca’s die op het Eemmeer in de nazomer de slagpennen komt ruien is lange tijd als zodanig beschouwd. Totdat de aantallen gingen groeien.
De laatste jaren worden in juli-augustus 700-800 casarca’s op het Eemmeer geteld. De Nederlandse vrijvliegende broedpopulatie van 20-30 paar kan dit aantal nooit verklaren. Zijn er dan nog populaties rond Nederland die in de nazomer het Eemmeer aandoen? In Duitsland broeden ook enkele tientallen paren, maar die blijken voor het grootste deel in Duitsland zelf te blijven. Zou het dan toch om echte wilde vogels kunnen gaan? Dat zou betekenen dat Nederland een belangrijke functie voor deze op wereldschaal kwetsbare vogelsoort heeft! En dit heeft weer gevolgen voor de bescherming van deze soort in Nederland en de noodzakelijke rust daarvoor in dit gebied.
De snelste manier om te achterhalen wat de trekbewegingen zijn van de Eemmeer-vogels is het vangen van enkele dieren en die van een zender te voorzien. Er zijn inmiddels al kleine zenders die via GSM-netwerken zelf inbellen en de positie vrijgeven. Een groep vrijwilligers – waaronder schrijver dezes – heeft het plan opgevat om de komende nazomer een aantal vogels te vangen en van een zender te voorzien. Momenteel wordt een zender uitgetest op een dierentuin-casarca en daaruit blijkt dat de vogel geen enkele hinder ondervindt van het zendertje.
Meer weten over dit project? http://www.sovon.nl/nl/webwinkel/zenders-voor-de-casarcas.
Almere Natuur 