Vliegenstrontjes

februari 12, 2015 door almerenatuur 1 reactie

Iedere ochtend passeer ik een rij essen als ik naar mijn  werk fiets. De bomen zijn ook zonder blad makkelijk te herkennen aan de gladde stam. Wat verder opvalt zijn de ovale grijze horizontale vlekken, maar deze vlekken zijn niet van de boom zelf, het zijn korstmossen. Als ik stop en de vlekken van zeer dichtbij bekijk, lijken ze wel vol met zwarte vliegenpoepjes te zitten.  De Nederlandse naam – vliegenstrontjesmos – is zeer toepasselijk. Niet alle vlekken hebben die zwarte puntjes. De vlek met kleine bruine schoteltjes is een andere soort en heet witte schotelkorst en de groenige egale vlekken behoren tot de bleekgroene schotelkorst.

Een korstmos is eigenlijk niet één soort maar een tweetal soorten. Het is een samenleving tussen schimmels en algen of blauwwieren. Ze zijn erg vatbaar voor luchtvervuiling. In de jaren negentig ontstonden ware “korstmoswoestijnen”. Waar zure regen viel, verdwenen de korstmossen. Vooral de steden raakten de korsten kwijt. Inmiddels zijn  korstmossen weer terug. Maar je kan niet zeggen dat de luchtkwaliteit dus weer helemaal goed is. We zijn inderdaad een hoop zwaveldioxide kwijt (vooral afkomstig van kolencentrales) en dat zorgt voor een opmars van een aantal korstmossen. Maar het zijn vooral de stikstof-minnende soorten die het goed doen. En een hoge stikstofbelasting (afkomstig uit veehouderij, industrie en verkeer) is ook onderdeel van de luchtvervuiling.

Op veel bomen is ook een oranje tot groengele gelobte soort te vinden: het groot dooiermos. Dit is een korstmos die verzot is op stikstof. Ook op dakpannen is de soort veelvuldig te zien. Uit onderzoek blijkt dat deze soort op daken vooral te vinden is op plekken waar spreeuwen vaak zitten te zingen. En ze laten het niet bij zingen alleen. Ze poepen er ook. En juist die plekjes waar spreeuwen vaak zitten is een iets hogere stikstofconcentratie op de dakpannen te vinden. De essenboom waar ik mijn fiets tegen geparkeerd heb, is ook gastheer voor het groot dooiermos. En op de stamvoet zitten diverse echte mossen. Voor mij een nog onbekende groep. Moet ik ook maar eens induiken.

Ton Eggenhuizen

Advertentie