De essen in onze straat krijgen dikke knoppen, het wordt voorjaar. Schuin voor ons huis zit al enige jaren een eksternest. Af en toe zien we ook de bouwers, maar het is waarschijnlijk niet het nest waar zij straks hun kroost in gaan grootbrengen. Als ik een rondje loop rond ons huizenblok tel ik zo maar acht eksternesten. Dat lijkt een enorme dichtheid aan eksters, maar de werkelijkheid is anders. Het huizenblok is namelijk de grens van maar twee eksterterritoria.
Lang niet ieder nieuw gebouwd nest wordt ook gebruikt om te broeden. Bovendien, ook nesten van voorgaande jaren blijven aanwezig, hetgeen het hoge aantal nesten verklaart. Een eksternest is een kunstig bouwwerkje: een vlechtwerk van dikke en dunne takken aan de binnenkant met klei bekleed. Zo een nest blijft jaren intact. Tijdens mijn eksternesttelrondje valt mijn oog op een rustig kuierende ekster in de berm van de busbaan. Tijd om te blijven staan en eens te kijken wat de vogel aan het doen is. Links en rechts pikt hij in de grond, ik zie regenwormen, emelten en ander insectenspul de bek in gaan.
Ook valt op dat hij geringd is. Ik ken deze vogel! Dit mannetje heb ik in september 2012 als jonge vogel geringd en is nu dus vier en een half jaar oud. Plots gaat de vogel alert rechtop staan en begint geagiteerd te roepen. De reden is snel duidelijk, een zwarte kraai vliegt laag en rustig over. Kraaien, daar hebben eksters het duidelijk niet zo op. Nu heeft hij er nog niet veel van te vrezen maar straks is zijn waardevol bezit (eitjes of jongen) wel in gevaar.
Een ekster legt gemiddeld zes eieren. Als alles daarvan groot komt én in leven blijft, zou je binnen een aantal jaren een gigantisch aantal eksters krijgen. Een groot deel van de eieren red het echter niet eens tot het moment van uitkomen. Kraaien zijn namelijk bekende plunderaars van eksternesten. Eksters verdedigen hun nest dan ook fel, maar het lukt ze niet altijd om de kraaien op afstand te houden. En als de overgebleven eieren wel uitkomen, zijn ook de jongen niet veilig voor de kraaiensnavel. Van de gemiddeld 6 eieren vliegt uiteindelijk gemiddeld maar tussen de één en twee jongen uit. Het aantal leegstaande nesten zou ook wel eens bedoeld kunnen zijn om kraaien zand in de ooien te strooien. Slimme beesten, die eksters!
Ton Eggenhuizen
Pingback: Plastic kraai | Almere Natuur
maart 3, 2022 om 8:51 am
In onze tuin is, sinds een week, een eksterpaar bezig met een nieuw nest. het vorige nest en boom is gesneuveld in de laatste storm. Vanmorgen werd er een agressieve aanval gedaan; ik dacht op hun nest. De beide eksters verdedigden zich maar hielden uiteindelijk een veilige afstand. Nemen kraaien ook wel eksternesten over? Deze kraai is een eenling, zo te zie, en vertoefd al een jaar in onze stadstuin en buurtuinen.