Het zou keizer Vespasianus geweest zijn die de term “pecunia non olet” (geld stinkt niet) muntte. Ook biodiversiteit stinkt niet, hoe vies biodiversiteit in onze ogen ook kan lijken. Aarsmade, schaamluis en bedwants vinden wij vies, maar de natuur kent dergelijke waardeoordelen niet. Deze dieren zijn voor de natuur niet vies, ze – simpelweg – zijn.
Is het onze schaamte of hebben we werkelijk deze soorten tot de rand van lokaal uitsterven gebracht? Een blik in de populairste database met waarnemingen van plant en dier in Nederland (waarneming.nl) is slechts één waarneming van de schaamluis te vinden (zie foto). Ter bescherming van de goede eer en naam van individuen hebben we de namen verborgen. De bedwants kent slechts twee waarnemingen en de aarsmade drie. Hoofdluis lijkt algemener, waarneming.nl geeft 38 hits. Almere komt er voor deze bedreigde diersoorten maar bekaaid vanaf. Voor geen enkele van deze soorten is in Almere een stip op de kaart te zien.
In 2007 luidde het Natuurhistorisch Museum de noodklok voor de bedreigde schaamluis. Een betere hygiëne en “ontbossing” zou deze soort tot de rand van uitsterven hebben gebracht. Eenzelfde lot zou de aarsmade beschoren kunnen zijn. Aarsmaden verspreiden zich via kattenuitwerpselen in de zandbak. Maar hoeveel kinderen spelen tegenwoordig nog in de zandbak? De iPad lijkt nu een serieuze bedreiging voor het witte poepwormpje. En “luizenmoeders” (m/v) moorden hele populaties van de hoofdluis uit.
Vespasianus had met al deze zaken niet te maken. Dikke kans dat zijn bed vol met wantsen zat en hoofd en schaamstreek inwoning bood aan divers luizenpluimage. Onder het krabben zal hij vast niet gezegd hebben: ”biodiversitas non olet” (of iets dergelijks, ik heb geen klassieke opvoeding genoten). De kijk op waardevrije biodiversiteit is juist weer een moderne verworvenheid.
Ton Eggenhuizen
Almere Natuur 