Drrrrrrrrrr, drrrrrrrrrrr. De spechtenroffel galmt door het bos. Een onmiskenbare voorbode van de lente. Een prachtig geluid nietwaar? Totdat de specht niet een boom maar de houten gevel van jouw huis als klankkast heeft gekozen. Wonen in of bij het bos kan ook zo zijn nadelen hebben.
Hout als bouwmateriaal is sterk in opkomst. Duurzaamheid, vastleggen van CO2, uitstraling; hout heeft zeker voordelen. Daarnaast proberen we steeds meer de stad en de natuur te verweven. Een groene omgeving is gezond. Maar natuur is niet alleen maar leuk, dat heeft soms ook zijn nadelen. Een specht in de houten gevel bijvoorbeeld die met zijn geroffel flinke gaten in de gevelbepaling kan hakken. Hoe komt die specht erop om in de gevel te hakken? En nog belangrijker, hoe kom je er als bewoner weer vanaf?
Spechten roffelen om te laten weten dat ze er zijn. Een ongepaard mannetje kan wel tot 600 roffels per dag laten horen, een gepaard mannetje nog maar 300. Maar daarmee is het lawaai niet automatisch gehalveerd. Ook vrouwtjes roffelen, zij het minder vaak, korter en zachter. Naast het roffelen kunnen ze ook hakken. Zulke enkelvoudige hakbewegingen met de snavel zijn bedoeld om het nest uit hakken en voor het voedsel zoeken. Een hakkende specht doet dat op alle plekken waar een nest te maken is of waar voedsel achter boombast of in rottend hout te vinden is. De roffel wordt het liefst op een dood droog stuk hout uitgevoerd. Dood droog hout galmt lekker, dus dat is favoriet. Maar ik heb ook ooit wel eens een specht boven op een lantaarnpaalkap de roffel zien uitvoeren. Tamelijk hilarisch omdat hij zich niet goed kon vastgrijpen en hij op zijn eigen roffel steevast bijna van de kap af trilde.
Zit de specht in de gevel alleen te hakken, dan is de kans groot dat hij daarin voedsel aan het zoeken is. En daarmee laat de specht onbedoeld zien dat de gevel wellicht aan vervanging toe is. Een bouwkundige inspectie, zo je wilt. Roffelen is andere koek. De vogel heeft ontdekt dat de gevel een prachtige klankkast is en daarmee een uitgelezen plek om zich zelf te adverteren. En daar valt wellicht wel wat tegen te doen.
Om van de gevelroffel af te komen kan je de “wortel en stok-methode” gebruiken. Lok de specht naar een goede plek om hem te laten roffelen. Een holle houten constructie volstaat. Hang die op een plek waar de specht makkelijk bij kan komen en waar hij zich ook veilig waant. Dichtere begroeiing in de nabijheid zorgen ervoor dat zo een kunstmatige roffelplek eerder gebruikt wordt. Naast deze “lok-wortel”, zal je ook een “wegjaag-stok” moeten hanteren. De vogel moet de plek op de gevel als onveilig gaan ervaren. Dat zou met een opgezette of plastic roofvogel of uil kunnen. Of met wapperende linten, een bandje met angstkreten of een touw met daaraan bungelende oude cd-tjes gebonden. Maar bedenk daarbij wel dat vogels aanvankelijk onder de indruk zijn maar ook snel in de gaten kunnen krijgen dat er weinig dreiging van uitgaat. Een iconisch voorbeeld hiervan is het vogelnestje onder de hoed van de vogelverschrikker. Wisselen van de verjaagmogelijkheden is daarvoor het devies.
Ton Eggenhuizen
Almere Natuur 