De eerste twee weken van juni is het roofvogelringtijd. Deze avond doen we de laatste nesten. We staan aan een laan midden in de polder dus veel last van muggen hebben we hier niet. Toch word ik belaagd door insecten. Eentje kruipt in mijn haar en met een snelle beweging heb ik hem te pakken. Ja hoor, het is een luisvlieg. Zoiets dacht ik al.
Vogelonderzoekers zijn vrijwel allemaal bekend met deze vlieg. Als ze een vogel vangen voor ringonderzoek, komt er vaak wel eentje onder de veertjes vandaan, kennelijk om te bezien wat er met zijn gastheer aan de hand is. Soms pogen ze dan de overstap te maken en duiken in het haar of de kleren van de onderzoeker. Omdat een mensenhuid veel dikker is dan een vogelhuid kan het insect verder weinig uitrichten en zal snel weer een overstap willen wagen. Er is een verhaal van een vogelringer die bij thuiskomst ongemerkt de vlieg liet overspringen op zijn huisgenoot. Die middag ging de huisgenoot naar een feestje en daar bleek de vlieg ook diverse feestgangers met een bezoek te vereren. De huisgenoot had snel door wat er aan de hand was, maar heeft de overige feestgangers maar niet verteld wat voor beestje het was.
De luisvlieg lijkt wel een platgeslagen vorm van de kamervlieg. Breed op de poten, een plat lijf en brede aanliggende vleugels, hij is makkelijk vijf keer zo breed als hoog. Deze bouw maakt hem prima in staat om tussen de vogelveren of zoogdierharen weg te kruipen. In Nederland komen ongeveer tien verschillende soorten voor, een deel is gespecialiseerd op vogels en een deel op zoogdieren zoals schapen, herten en paarden. Het exemplaar dat ik nu weet te vangen geef ik voorlopig de naam Ornithomya avicularia om de simpele reden dat dit de meest algemene soort is.
Het zijn hardnekkige diertjes. Eenmaal in je haar, of erger nog je mouw, en je hebt minuten werk aan het wegvangen van het kruipsel. Gelukkig ben ik net bij de kapper geweest en heb ik er nu niet veel moeite mee. Maar nu ik hem tussen mijn vingers heb, kom ik voor de keuze wat ermee te doen. Terugstoppen bij de vogel is wellicht het meest effectief. Maar ja, het zijn stekende insecten en wellicht is het buizerdjong blij dat hij ervan af is. Als ik hem echter loslaat, vliegt hij weer naar de vogel of mijn mouw in. Dat schiet niet op en indachtig het feit dat het ook een van de schaarse soorten kan zijn besluit ik hem maar te verzamelen. Ik heb altijd een vliegenpotje onder handbereik en daar belandt het insect dan ook vrij rap in. Op deze wijze kan het beestje nog een bijdrage leveren aan de wetenschap.
Ton Eggenhuizen
Het gras is “luiskaal” nabij het woonzorgcentrum de Kiekendief in Almere Centrum. Wilde eenden, meerkoeten, kokmeeuwen en enkele zwanen staan te wachten op nieuwe aanvoer van voedsel. Gras is hier niet meer te eten. De vogels azen dus op de volgende bewoner die met een zak oud brood langs komt, onderweg naar het winkelcentrum. Net als ik mijn fiets parkeer, zie ik een vrouw de inhoud van een flinke broodzak het water in storten. Vervolgens storten de vogels zich en masse op de rijke dis. De feeding frenzie is op ruime afstand te horen en trekt daarmee nog meer vogels aan.
‘En deze kleine karekiet weegt 16,6 gram”, zegt mijn vogelmaatje. Het bepalen van het gewicht is de laatste stap in de handelingen die we verrichten als we vogels ringen voor ons onderzoek. Pootlengte, vleugelmaat en conditie zijn dan al genoteerd. “Zo, 16,6 gram, dat is niet niks!”, zeg ik. In de broedtijd wegen deze vogels gemiddeld een gram of 11. Dat is dus een gewichtstoename van maar liefst 50%. Dit lijkt een vorm van morbide obesitas maar is een zeer effectieve manier om te overleven. 
”Hwiet- hwiet” klinkt het zacht uit de stuikjes naast het fietspad. Verderop zit nog zo een vogeltje en verderop weer. Op mijn forensenfietstocht van vier kilometer, zoveel mogelijk het stedelijk groen volgend, kom ik makkelijk op tien roepende vogeltjes. Een enkeling zingt ook schuchter waarmee de determinatie wel erg makkelijk wordt; het zijn tjiftjaffen.
Almere Natuur 