Rugstreeppadden zijn maffe beesten. Als geen ander weten ze plekjes in de stad te vinden waar hun voorkomen, zeg maar gerust, “onhandig” is. Als liefhebber van zandige spaarzaam begroeide plekken met poeltjes, weten zij zich ook thuis op met zand opgespoten bouwterreinen. Van nature komt de soort voor in de zeer dynamische kust- en rivierduinen. Voor de paddenogen zit er echter niet veel verschil in een natuurlijk duin of het bouwterrein van Almere-Duin.
Zulke zandige plekjes zijn geen lang leven beschoren. Niet alleen de bouwactiviteiten maar ook de natuurlijke vegetatiesuccessie zorgt ervoor dat het leefgebied van rugstreeppadden maar kort aanwezig is. Naast de beschermde rugstreeppad zijn er ook tal van zandloopkevers en wat al niet meer, kortstondig afhankelijk van onze bouwterreinen. De kevers zijn niet beschermd, de rugstreeppad wel. Dat is de reden dat ik deze avond met Lodewijk van Landschapsbeheer, elk met een emmer in de hand, Almere-Duin afloop om de rugstreeppadden weg te vangen. Het is nog vroeg op de avond en er lopen nog weinig padden rond. Zij zitten onder de spaarzame vegetatie en afval dat van de bouw verderop, in het gebied zijn gewaaid (of gedumpt).
Zo hebben we al enkele padden gevangen die straks naar een veilig gebied worden gebracht. Vlak voor me ligt een plastic deksel van een verfblik. Ik plaats mijn emmer er naast en til voorzichtig de emmer op. Vrijwel altijd schieten dan wat zandloopkevers weg. Als er een rugstreeppad onder zit, blijft die, wel vertrouwend op zijn schutkleur, rustig zitten. Dit keer geen rugstreeppad maar wel een ander beest dat ik niet eerder gezien heb, maar wel herken als een gigantisch grote oorworm. Het beest is niet zo donkerbruin als de gewone oorworm, ook lichte ivoor- en vleeskleurige delen sieren het lijf.
Met behulp van de smartphone en de website waarneming.nl is de soort snel gevonden: het is de grote oorworm of zandoorworm. Op waarneming.nl zie ik ook een kaartje met het verspreidingsgebied: de Veluwe, Utrechtse heuvelrug en de Zuidhollandse eilanden zijn de belangrijkste gebieden. Net als de rugstreeppad is het een soort van kale zandige gebieden en vindt hij op Almere-Duin tijdelijk een goed biotoop. Het is de tweede waarneming in Almere (en Flevoland), in 2010 werd er ook al eentje gevonden in het Almeerderhout. Dreigend steekt het zijn lange tangen omhoog. Het ziet er vervaarlijk uit, maar veel kan hij er niet mee aanrichten. Voorzichtig leg ik de deksel weer terug en laat het 3-4 centimeter grote insect weer met rust. De tijd zal het leren of dit “monster van het zand” nog vaker uit Duin gemeld zal worden.
Ton Eggenhuizen
Almere Natuur 