Kevers, olie en bijen

augustus 22, 2023 door almerenatuur 1 reactie

Het mag inmiddels bekend zijn, de bij zit in zwaar weer. Of preciezer gezegd, veel bijensoorten zijn in aantal achteruit gegaan. En dan heb ik het niet over de honingbij (die in de regel gekoesterd wordt door de imker) maar om een groot deel van de 360 soorten wilde bijen. De helft daarvan heeft het moeilijk of staat op het punt van uitsterven, de andere helft lijkt het wel redelijk te doen. De gewone sachembij is daar één van.

Deze bij is vrij groot en breed en in het voorjaar in stadstuinen – mits groen – te vinden. De mannetjes vliegen opvallend driftig rond op zoek naar een vrouwtje, die rustig in bloemen stuifmeel en nectar verzamelt. Eenmaal een vrouwtje gevonden, paart hij met haar, waarna zij een nestgang in de grond graaft en daar, met wat mondvoorraad een eitje legt. De larve die uit het ei komt, vreet zich rond, verpopt en komt een jaar later uit, om de cirkel van het leven weer rond te maken.

Onlangs werd een bijzondere kever voor het eerst in Almere ontdekt die een bovenmatige aandacht voor sachembijen heeft: de Sitaris muralis. De – nog niet officiële – nederlandse naam is de sachembijenoliekever. Ze zijn namelijk voor hun voortbestaan volledig afhankelijk van de bij. De volwassen kevers zoeken nesten van de sachembij en leggen daarbij in de buurt hun eieren. Als de kevereitjes uitkomen, wachten de larven op een uitsluipende mannetjesbij en liften zo mee naar een bijenvrouwtje. Tijdens de bijen-daad heeft de keverlarve tijd zat om op de bijenvrouw te kruipen en vliegt met haar naar de gang waar zij haar nageslacht wil deponeren. De keverlarve doet zich te goed aan bijenlarve en zijn mondvoorraad van nectar en stuifmeel. De larve verpopt en brengt zo zijn cirkel van leven weer in gang. We noemen dit een waard (de bij) en zijn parasiet (kever).

Deze nieuwe keversoort, die vanwege klimaatverandering met een opmars in Nederland bezig is, moeten we daar blij mee zijn? Jazeker! De kever profiteert van een toename van sachembijen, maar zal de stand niet negatief beïnvloeden, want dan gooit die zijn eigen glazen in. In de regel geldt dat de stand van een prooidier of waard-dier, het aantal predators en parasieten bepaald en niet andersom. Veel sachembijenoliekevers zijn een bewijs van veel sachembijen.