Het is bij velen een bekend feit dat alle Britse knobbelzwanen aan de koning behoren. Een mooi verhaal, maar niet helemaal waar. De koning kan het eigendom inderdaad claimen maar in de praktijk gebeurt dit alleen op een stuk van de Thames rond Windsor. Daarvoor heeft de kroon een ‘King’s Swan Marker’ in dienst die vanzelfsprekend als de Britse zwanen-autoriteit wordt gezien.
Een ander veelgehoorde stelling is dat brood slecht is voor zwanen (en andere watervogels). Maar als iets vaak wordt verteld, is het natuurlijk niet meteen een waarheid. De Engelse “zwanenbescherming” (Swan Sanctuary) zet hier sinds jaar en dag vraagtekens bij, sterker nog, ze vinden het voeren met brood “dikke prima”. Ondanks deze aanmoediging is in Engeland nu een “ban the bread” campagne gestart om het voeren met brood te ontmoedigen. Wat heeft de Britse zwanen-autoriteit hierover te melden?
Net als de Swan Sanctuary stelt de King’s Swan Marker dat brood niet slecht is voor zwanen. Zwanen worden al honderden jaren gevoerd met brood zonder dat het een negatief effect heeft. Het is wellicht niet het beste voer in vergelijking met gras en waterplanten, maar het is wel een belangrijke energiebron als aanvulling op het natuurlijke dieet. Het helpt de vogels zeker ook strenge winters te overleven als de natuurlijke vegetatie te weinig voedingswaarde biedt.
Er is in feite geen goede reden om géén brood te voeren, mits het niet beschimmeld is. De Ban the Bread campagne heeft volgens de KSM inmiddels zelfs een negatief effect op de zwanen zoals ondervoede kuikens en volwassen vogels. En ondervoede vogels zijn vatbaarder voor ziekten zoals vogelgriep, los nog van dat ernstige ondervoeding tot de hongerdood leidt.
Zelf kan ik er nog aan toevoegen dat zwanen zelden op een ‘dieet van water en brood’ zitten. In de regel is ook grasland, waterplanten, algen en kroos beschikbaar, genoeg om voldoende variatie aan voedingsstoffen binnen te krijgen. Maar bedenk wel, dat het ook te veel kan zijn. Komt er geen enkele watervogel aanzwemmen op de eerste broodkorsten, dan zijn ze in de regel al voorzien. Toch door strooien levert dan diverse risico’s op. Aantrekken van ongedierte als ratten, brood dat op de oever beschimmelt, vermesting van het water. Zoals altijd: te is nooit goed (behalve tevreden).
Ton Eggenhuizen
Almere Natuur 